Εντομοκτόνα ύποπτα για Πάρκινσον

For english version click here: Pesticides suspected for Parkinson

Διάβασα πρόσφατα στο τεύχος 305/2011 του περιοδικού του Αμερικάνικου Ιατρικού Συλλόγου (Journal of the American Medical Association) * ότι οι ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Επιστημών και του Ινστιτούτου Πάρκινσον της Καλιφόρνια συνδέουν τη χρήση των εντομοκτόνων ουσιών ροτενόνη και παρακουάτ με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης της ασθένειας Πάρκινσον. Η πρώτη σκέψη μου σχετικά με το αποτέλεσμα της έρευνας ήταν πως, για άλλη μια φορά, χημικά προϊόντα αποδεικνύονται επιβλαβή για τον άνθρωπο. Ωστόσο η ενοχοποίηση της χημείας στην συγκεκριμένη περίπτωση ήταν μόνο κατά το ήμισυ εύστοχη.
Η ροτενόνη είναι μια άοσμη φυσική χημική ουσία που απαντάται στις ρίζες και τους μίσχους διάφορων φυτών. Παρόλο που η τοξικότητα της ροτενόνης μέσω της στοματικής και της αναπνευστικής οδού χαρακτηρίζεται ως ισχυρή ενώ μέσω της δερματικής οδού χαμηλή*, επειδή υπό θερμές συνθήκες βιοδιασπάται γρήγορα σε πολλές χώρες η ορθή χρήση της - ακόμη και για το ψάρεμα (δηλητηρίαση των υδάτων και συλλογή των νεκρών ψαριών) - θεωρούνταν μέχρι πρόσφατα ασφαλής *. Ωστόσο ήδη από το 2008, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Υγείας του Καναδά έχει εκδώσει ένα σημείωμα επαναξιολόγησης της χρήσης της. Με βάση αυτό, μετά το τέλος του 2012 θα απαγορεύονται στη χώρα η πώληση και η χρήση οικιακών και αγροτικών εντομοκτόνων που περιέχουν ροτενόνη *.
Το παρακουάτ είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα ζιζανιοκτόνα παγκοσμίως. Χρησιμοποιείται ευρέως για την προστασία των καλλιεργειών λόγω της γρήγορης και αποτελεσματικής δράσης του *. Στην Δανία η εμπορία και η χρήση αυτού του φυτοφαρμάκου απαγορεύονται από το 1994 *, αλλά τον Δεκέμβριο του 2003 το παρακουάτ εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η απόφαση αυτή τέθηκε υπό αμφισβήτηση από διάφορες κυβερνήσεις, μεταξύ άλλων και τη Σουηδική, καθώς διάφορες ανεξάρτητες μελέτες έχουν αποδείξει ότι το παρακουάτ περιέχει ορισμένες πολύ τοξικές ουσίες *.
Χημικά ή όχι, τα παραπάνω φυτοφάρμακα και αρκετά άλλα παραμένουν υπό αμφισβήτηση και υπάρχει έντονος προβληματισμός σχετικά με την χρήση τους. Όσον αφορά στις αγροτικές καλλιέργειες οι ερευνητές και οι γεωπόνοι είναι οι κύριοι αρμόδιοι να παρέχουν πληροφόρηση και οδηγίες. Αν όμως έχετε κήπο ή βεράντα και ασχολείστε με την κηπουρική στον ελεύθερο χρόνο σας, υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές για την προστασία των φυτών σας με πολύ μικρότερους κινδύνους για την υγεία σας.
Η χρήση των αιθέριων ελαίων είναι μια από αυτές. Το 1997 η Catherine Regnault-Roger απο το πανεπιστήμιο Pau et des Pays de l' Adour της Γαλλίας έγραφε: "τα αρωματικά φυτά και τα αιθέρια έλαια τους ανήκουν στα πλεον αποτελεσματικά βοτανικά είδη. Οι ιδιότητες τους είναι πολλαπλές. Προκαλούν τοξικότητα, τοπική και μέσω αερίων, και έχουν εντομοαπωθητική δράση. Είναι τοξικά για τα ενήλικα έντομα ενώ ταυτόχρονα εμποδίζουν την αναπαραγωγή. Παρόλο που οι μηχανισμοί εξαρτώνται από τα φυτοχημικά μοτίβα και μέχρι στιγμής δεν είναι επαρκώς γνωστοί, το ευρύ φάσμα δράσης τους εξετάζεται ολοένα και περισσότερο τόσο για βιομηχανικές όσο και για οικιακές χρήσεις. Τα αιθέρια έλαια θεωρούνται επί του παρόντος μια νέα κατηγορία οικολογικών προϊόντων για τον έλεγχο των επιβλαβών εντόμων *."
Στο βιβλίο "Agricultural Applications in Green Chemistry" που εκδόθηκε το 2004 από τον Αμερικανικό Σύλλογο Χημικών, ο ερευνητής Murray B. Isman αναφέρει: "πρόσφατες έρευνες υποδηλώνουν ότι ορισμένα χημικά συστατικά των αιθέριων ελαίων επιδρούν στο νευρικό σύστημα των εντόμων. Καθώς αυτή η περιοχή δεν είναι κοινή με τα θηλαστικά, τα περισσότερα αιθέρια έλαια είναι σχετικά μη τοξικά στα πειραματόζωα και στα ψάρια και πληρούν τα κριτήρια για εντομοκτόνα "μειωμένης επικινδυνότητας". Και καταλήγει: "παρόλο που οι καταναλωτές τα έχουν υποδεχτεί θετικά για χρήση ενάντια στα οικιακά και κηπευτικά έντομα, αυτά τα "πράσινα εντομοκτόνα" μπορούν να αποδειχθούν αποτελεσματικά και στις γεωργικές καλλιέργειες, ιδιαίτερα για την παραγωγή οργανικής τροφής." * Ενδιαφέρον είναι επίσης το άρθρο του ίδιου ερευνητή με τίτλο "Plant essential oils for pest and disease management" που μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε στην Ινδία και δημοσιεύτηκε το 2008 "η χρήση του ευκάλυπτου ως φυσικό εντομοκτόνο είναι υψίστης σημασίας σε ότι αφορά τις περιβαλλοντικές και τοξικολογικές επιπτώσεις της αδιάκριτης χρήσης των συνθετικών εντομοκτόνων και την υπερπήδηση/εξάλειψη του προβλήματος της αυξανόμενης ανθεκτικότητας των βλαβερών εντόμων."*
Τα αιθέρια έλαια που διακρίνονται για τις εντομοαπωθητικές τους ιδιότητες είναι η μέντα, ο δυόσμος, ο ευκάλυπτος, ο άρκευθος, η λεβάντα, το δεντρολίβανο, το λεμονόχορτο, το λεμόνι, η κανέλα, το πατσουλί, το θυμάρι, το νιμ και το σκόρδο (που πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή γιατί εξουδετερώνει και τα ωφέλιμα έντομα). Μπορείτε να φτιάξετε ένα αποτελεσματικό εντομοκτόνο προσθέτοντας 15-20 σταγόνες συνολικά από τα παραπάνω αιθέρια έλαια σε 120 ml νερό. Τα αιθέρια έλαια εξατμίζονται γρήγορα και διασπώνται ταχύτατα υπό το φως του ήλιου *. Για τον λόγο αυτό ίσως απαιτηθεί να ψεκάσετε περισσότερες φορές από ότι με ένα βιομηχανοποιημένο εντομοκτόνο, περίπου κάθε 3-4 ημέρες.
Μια άλλη μέθοδος να προστατέψετε τα φυτά σας χωρίς την χρήση εντομοκτόνων είναι ο βιολογικός έλεγχος, δηλαδή να απελευθερώσετε στον κήπο ή την βεράντα σας έντομα που είναι φυσικοί εχθροί εκείνων που θέλετε να εξαλείψετε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πασχαλίτσα που όχι μόνο φέρνει καλοτυχία σε ένα σπίτι αλλά ταυτόχρονα εξολοθρεύει έως και 24 έντομα την ημέρα (ψείρες, ακάρια και άλλα βλαβερά έντομα).* Η μέθοδος αυτή έχει εξελιχθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια επειδή αποτελεί μια φυσική, ασφαλή και αποτελεσματική εναλλακτική των εντομοκτόνων. Μου προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός ότι στην Αυστραλία υπάρχουν οκτώ εταιρείες που εκτρέφουν και πωλούν ωφέλιμα έντομα. Περισσότερες πληροφορίες για τον βιολογικό έλεγχο μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της Ένωσης Παραγωγών Αρθρόποδων της Αυστραλίας.

Τα ακόλουθα βιβλία είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικά για το θέμα:

          

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου